WCAG 2025 - Jak przygotować sklep internetowy na wymogi dostępności cyfrowej?

Spis treści

• Wprowadzenie do dostępności cyfrowej stron internetowych
• Zrozumienie grupy docelowej odbiorców
• Obowiązek wdrożenia wytycznych WCAG przez sklepy internetowe
• Jak rozpocząć proces wdrażania dostępności?
• Czy accessMate wystarczy do pełnej zgodności z WCAG?
• Korzyści z wdrożenia dostępności
• Podstawowe zasady WCAG
• Najczęstsze błędy dostępności produktów cyfrowych
• Checklist - lista kontrolna dla właścicieli sklepów internetowych
• Narzędzia do testowania dostępności stron WWW
• Podsumowanie

Od czerwca 2025 roku dostępność cyfrowa przestaje być opcjonalna i staje się obowiązkowa dla wielu biznesów internetowych w Unii Europejskiej. Wymogi te wynikają z Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act - EAA), który nakłada na sklepy internetowe obowiązek dostosowania się do standardów WCAG 2.2 na poziomie AA. Wytyczne WCAG to nie tylko techniczne zalecenia, lecz także szansa na poszerzenie rynku i eliminację barier cyfrowych, które dotykają nawet 15% użytkowników – osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności oraz osób z ograniczeniami funkcjonalnymi.

Zlekceważenie standardów dostępności może prowadzić do spadku sprzedaży, konsekwencji prawnych, a także kar finansowych. Zamiast traktować dostosowanie wymogów dostępności sklepu internetowego jako koszt, warto spojrzeć na to jak na inwestycję, która nie tylko minimalizuje ryzyko, ale też zwiększa konwersję i daje przewagę konkurencyjną na dynamicznym rynku e-commerce. Czy Twój sklep WWW jest gotowy na te zmiany?

Wprowadzenie do dostępności cyfrowej stron internetowych

Czym jest WCAG?

Wytyczne dla Dostępności Treści Internetowych (Web Content Accessibility Guidelines) to kompleksowy zbiór standardów opracowanych przez World Wide Web Consortium (W3C), które definiują w zakresie dostępności cyfrowej, jak tworzyć strony internetowe dostępne dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich możliwości i ograniczeń.

Historia WCAG sięga 1999 roku, kiedy W3C opublikowało pierwszą wersję wytycznych. Od tego czasu standardy dostępności przeszły niemałą ewolucję.

• WCAG 2.0 (2008): pierwszy kompleksowy zestaw wytycznych,
• WCAG 2.1 (2018): rozszerzenie o wsparcie dla urządzeń mobilnych i użytkowników z niepełnosprawnościami poznawczymi,
• WCAG 2.2 (2023): dalsze uszczegółowienie i rozszerzenie zakresu dostępności,
• WCAG 3.0 (w opracowaniu): całkowicie nowe podejście do oceny dostępności.

Dlaczego dostępność cyfrowa jest ważna?

Dostępność cyfrowa to nie tylko kwestia etyczna, lecz strategiczny element sukcesu biznesowego.

• Duże znaczenie dla użytkowników z niepełnosprawnościami — ponad 15% globalnej populacji żyje z różnymi formami niepełnosprawności. Dla nich dostępne strony internetowe oznaczają:
• możliwość samodzielnego korzystania z usług online,
• równy dostęp do informacji i produktów online,
• niezależność w codziennym funkcjonowaniu,
• Korzyści biznesowe — wdrożenie dostępności może przełożyć się na:
• poszerzenie grupy docelowej klientów,
• wzrost konwersji nawet o 20%,
• poprawę ogólnego UX strony,
• lepsze pozycjonowanie sklepu internetowego w wyszukiwarkach,
• budowanie pozytywnego wizerunku marki,
• Aspekty prawne — ignorowanie dostępności cyfrowej może skutkować karami finansowymi, postępowaniami sądowymi, utratą zleceń w sektorze publicznym czy negatywnym PR dla firmy.

W Polsce kwestie te reguluje m.in. „Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych”, która coraz częściej jest interpretowana również w kontekście biznesu prywatnego.

Zrozumienie grupy docelowej odbiorców

Kto korzysta z dostępnych sklepów internetowych?

Rynek użytkowników wymagających dostępnych rozwiązań cyfrowych jest znacznie większy, niż mogłoby się wydawać. Nie chodzi tylko o osoby z trwałą niepełnosprawnością, ale o szerokie spektrum odbiorców z różnymi ograniczeniami i potrzebami.

Główne grupy użytkowników to przede wszystkim osoby z niepełnosprawnościami: wzrokowymi, słuchowymi, ruchowymi i poznawczymi. Dla nich dostępny sklep internetowy to często jedyna szansa na samodzielne, komfortowe dokonanie zakupu. Osoby niewidome korzystające z czytników ekranu, osoby z niedosłuchem wymagające napisów czy użytkownicy z ograniczoną sprawnością rąk potrzebujący prostych, możliwych do obsłużenia mechanizmów nawigacji – to tylko przykłady ich codziennych wyzwań.

Nie można zapominać również o osobach starszych, które stanowią coraz większą grupę konsumentów e-commerce. Wraz z wiekiem pojawiają się naturalne ograniczenia, takie jak pogorszone widzenie, trudności w precyzyjnym poruszaniu się myszką czy problemy z przyswajaniem złożonych instrukcji.

Do tego dochodzą użytkownicy z tymczasowymi ograniczeniami – po urazach, w trakcie rekonwalescencji, czy nawet rodzice trzymający dziecko na rękach. Każda z tych osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami potrzebuje rozwiązań, które ułatwią im podstawowe czynności.

Jakie są potrzeby tych użytkowników?

Bariery napotykane podczas zakupów online są różnorodne. Dla osoby niewidomej może to być nieczytelny kontrast kolorów, brak opisów alternatywnych przy zdjęciach produktów czy niemożność odczytania treści przez czytnik ekranu. Użytkownik z niepełnosprawnością ruchową może mieć problemy z małymi przyciskami, które trudno precyzyjnie kliknąć.

Kluczowe stają się narzędzia wspomagające. Czytniki ekranu, klawiatury specjalistyczne, przełączniki sterowane ruchem głowy, czy też technologie asystujące jak nasza wtyczka do stron accessMate – to tylko niektóre rozwiązania, które pozwalają osobom z niepełnosprawnościami funkcjonować w internecie.

Najważniejszą zasadą jest projektowanie uniwersalne – intuicyjny, prosty interfejs, który będzie czytelny i funkcjonalny dla każdego użytkownika. Chodzi o transparentną nawigację, klarowne komunikaty, możliwość swobodnej zmiany rozmiaru czcionki, odpowiedni kontrast i czytelność treści.

Dla biznesu oznacza to nie tylko spełnienie wymagań prawnych, ale przede wszystkim otwarcie się na nową grupę klientów, którzy docenią przemyślane, dostępne rozwiązania.

Obowiązek wdrożenia wytycznych WCAG przez sklepy internetowe

Aktualne regulacje prawne w Polsce

Dostępność cyfrowa nie jest już jedynie dobrą praktyką, ale obowiązkiem prawnym, którego nieprzestrzeganie może skutkować poważnymi konsekwencjami. Polska, jako kraj członkowski Unii Europejskiej, dostosowała swoje regulacje do wymagań dyrektyw unijnych, takich jak Europejski Akt o Dostępności (European Accessibility Act).

Obowiązująca Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych początkowo odnosiła się wyłącznie do instytucji publicznych. Jednak w związku z wdrożeniem unijnych dyrektyw, wiele jej zapisów zaczyna dotyczyć również sektora prywatnego, w tym sklepów internetowych. Od 28 czerwca 2025 roku wszystkie podmioty gospodarcze mające sklepy internetowe działające na terenie Unii Europejskiej będą zobowiązane do spełnienia wytycznych WCAG 2.1 na poziomie AA.

Regulacje te obejmują m.in.:

• Sprzęt komputerowy — zapewnienie dostępności urządzeń oraz ich oprogramowania,
• Systemy operacyjne — kompatybilność z technologiami wspomagającymi,
• Terminale samoobsługowe — takie jak bankomaty, biletomaty czy kioski informacyjne,
• Usługi łączności elektronicznej — np. telefony, aplikacje komunikacyjne, czaty,
• Audiowizualne usługi medialne — w tym platformy streamingowe i telewizje internetowe
• Usługi transportu pasażerskiego — dostępność rozkładów jazdy, systemów rezerwacyjnych i stron przewoźników,
• Usługi bankowe — w tym bankowość internetowa, aplikacje mobilne i terminale płatnicze,
• Usługi cyfrowe np. e-książki — zapewnienie dostępnych formatów cyfrowych, które mogą być odczytane przez technologie wspomagające,
• Handel elektroniczny (e-commerce) — dostępność sklepów internetowych, obejmująca pełne doświadczenie użytkownika, od nawigacji po proces zakupowy.

Dla właścicieli sklepów internetowych kluczowym wyzwaniem jest dostosowanie swoich serwisów zgodnie do wymagań dostępności WCAG. Obejmuje to zapewnienie dostępności treści, nawigacji i funkcjonalności dla szerokiego grona odbiorców, w tym osób niewidomych, słabowidzących, niesłyszących oraz mających trudności w poruszaniu się.

Obowiązki dla właścicieli sklepów:

1. Wdrożenie technicznych wytycznych WCAG 2.2 — strony muszą spełniać kryteria takie jak możliwość nawigacji klawiaturą, właściwa semantyka kodu HTML czy odpowiedni kontrast kolorystyczny.
2. Zapewnienie alternatywnej dostępności treści — na przykład transkrypcji dla materiałów audio lub wideo.
3. Regularne audyty dostępności — firmy powinny systematycznie sprawdzać zgodność swoich platform z wytycznymi WCAG. Takie działania nie tylko pomagają utrzymać dostępność strony, ale również minimalizują ryzyko naruszeń przepisów prawa. Warto pamiętać, że audyty powinny być przeprowadzane w następujących sytuacjach:
• po każdym wdrożeniu nowych treści lub zmian na stronie — dodawanie nowych funkcji, modyfikacje interfejsu czy wprowadzanie dużych aktualizacji mogą wpływać na dostępność serwisu. Regularne sprawdzanie pozwala upewnić się, że nowe elementy są zgodne z WCAG.
• po wejściu w życie nowej wersji WCAG — wytyczne WCAG są stale rozwijane, aby odpowiadać na zmieniające się potrzeby użytkowników i technologie. W przypadku publikacji nowej wersji (np. WCAG 2.2 czy 3.0), firmy powinny zaktualizować swoje standardy dostępności oraz przeprowadzić audyt w celu dostosowania strony do nowych wymogów.
4. Publikacja deklaracji dostępności — jest to dokument informujący użytkowników o poziomie zgodności strony z wytycznymi WCAG. Choć taki obowiązek dotyczy obecnie wyłącznie podmiotów publicznych na mocy Ustawy o dostępności cyfrowej, sklepy internetowe na ten moment nie muszą publikować deklaracji dostępności. Warto jednak rozważyć jej przygotowanie jako dobrą praktykę, która zwiększa transparentność i buduje pozytywny wizerunek firmy.
   Dzięki takiej deklaracji klienci mogą dowiedzieć się, w jaki sposób sklep zapewnia dostępność cyfrową, co może być istotnym krokiem w kierunku dostosowania się do przyszłych regulacji, takich jak Europejski Akt o Dostępności, który zacznie obowiązywać od 2025 roku.

Konsekwencje braku dostosowania

Brak dostosowania sklepu internetowego do wytycznych WCAG może prowadzić do dotkliwych konsekwencji prawnych, finansowych i wizerunkowych.

Oto kluczowe skutki nieprzestrzegania regulacji:

• kary finansowe — zgodnie z polską ustawą o dostępności cyfrowej, instytucje publiczne podlegające tej ustawie mogą zostać ukarane grzywną w wysokości do 10 000 zł za brak zgodności. Dla sektora prywatnego, szczególnie po wejściu w życie wymogów Europejskiego Aktu o Dostępności w 2025 roku, przewidywane są podobne sankcje, które mogą różnić się w zależności od kraju UE. Dokładne informacje o karach można znaleźć na stronie Ministerstwa Cyfryzacji.
• pozwy sądowe — osoby z niepełnosprawnościami mogą składać skargi na niedostosowane serwisy. W przypadku braku odpowiedzi lub rozwiązania problemu sprawa może trafić do sądu.
• utrata klientów — niedostępność cyfrowa wyklucza znaczną część potencjalnych klientów, takich jak osoby z niepełnosprawnościami, osoby starsze czy korzystające z urządzeń i aplikacji mobilnych o ograniczonych funkcjach. Firmy, które nie zapewnią dostępności, mogą stracić przewagę konkurencyjną.
• zagrożenie reputacji — brak dostępności w sklepie internetowym może szybko stać się powodem negatywnego PR. Utrata wizerunku firmy przyjaznej użytkownikom może przełożyć się na spadek sprzedaży.

Jak rozpocząć proces wdrażania dostępności?

Samodzielne działania vs. współpraca z ekspertami

Decyzja o wdrożeniu dostępności cyfrowej to strategiczny wybór, który ma wpływ na konkurencyjność sklepu internetowego. W kontekście regulacji, takich jak Europejski Akt o Dostępności, przedsiębiorcy powinni rozważyć najlepszy sposób dostosowania swoich platform. Mogą oni zdecydować się na samodzielne wdrożenie zmian za pomocą dostępnych zasobów i narzędzi lub skorzystać z pomocy ekspertów.

Samodzielne wdrażanie dostępności
Zaletą podejścia samodzielnego jest możliwość kontroli kosztów oraz lepsze zrozumienie procesu przez wewnętrzny zespół. Jednak wyzwania są znaczące:

• zaawansowana wiedza techniczna i prawna — wytyczne WCAG są rozbudowane i wymagają znajomości takich obszarów jak semantyczny HTML, kontrasty kolorystyczne, czy dostępność nawigacji klawiaturą.
• czasochłonność — przeszkolenie zespołu i sam proces audytu oraz implementacji mogą pochłaniać wiele zasobów.
• ryzyko błędów — brak doświadczenia może prowadzić do wprowadzania niezgodnych lub nieskutecznych rozwiązań.

Współpraca z firmą zewnętrzną
Profesjonalne firmy oferują kompleksowe wsparcie, które minimalizuje ryzyko i przyspiesza proces wdrażania. Ich zalety to:

• aktualna wiedza — specjaliści są na bieżąco z najnowszymi wersjami WCAG oraz wymogami prawnymi,
• doświadczenie — audyty i wdrożenia przeprowadzane dla różnych branż pozwalają im zaproponować sprawdzone rozwiązania,
• efektywność — dysponują narzędziami, które przyspieszają ocenę i wdrażanie zmian,
• dostosowanie do przepisów — specjalistyczne firmy są na bieżąco z przepisami i dbają o pełną zgodność z wymogami WCAG 2.1 czy Europejskiego Aktu Dostępności.

Kluczowe kroki w procesie wdrażania

Wdrożenie dostępności cyfrowej to proces wieloetapowy. Oto najważniejsze kroki, które powinny być zgodne z wytycznymi WCAG:

1. Przeprowadzenie audytu dostępności — audyt jest fundamentem każdej transformacji. Powinien obejmować:
• analizę strony pod kątem zgodności z WCAG — zidentyfikowanie barier technologicznych oraz błędów w strukturze kodu (np. brak opisów alternatywnych dla grafik),
• ocenę użyteczności dla osób z różnymi niepełnosprawnościami — testowanie funkcjonalności przez osoby niewidome, słabowidzące czy korzystające z klawiatury,
• użycie narzędzi audytorskich takich jak Axe, Wave czy Lighthouse, które wspomagają identyfikację problemów.
2. Opracowanie planu działania i priorytetyzacja zadań — na podstawie wyników audytu opracowuje się szczegółowy plan obejmujący:
• priorytetyzację problemów zaczynając od krytycznych barier (np. brak nawigacji klawiaturą),
• harmonogram zmian, który określa realne terminy realizacji poszczególnych zadań,
• podział zadań, czyli przydzielenie odpowiednich członków zespołu lub zewnętrznych specjalistów do poszczególnych zadań,
• budżet — określenie kosztu narzędzi, szkoleń oraz ewentualnej współpracy z ekspertami.
3. Implementacja zmian i testowanie ich skuteczności — w skład tego elementu wchodzą:
• stopniowe wdrażanie zmian — zaczyna się od wdrażania najbardziej krytycznych elementów strony,
• testy z udziałem użytkowników z niepełnosprawnościami — regularne testowanie na rzeczywistych użytkownikach pozwala sprawdzić skuteczność wdrożonych rozwiązań,
• monitoring i feedback — wprowadzenie systemu zgłaszania problemów przez użytkowników, aby w przyszłości szybko reagować na zmiany potrzeb.

Wszystkie kroki powinny być zgodne z aktualnymi wytycznymi WCAG (obecnie WCAG 2.2, a w przyszłości 3.0). Warto pamiętać, że od 28 czerwca 2025 roku przepisy Europejskiego Aktu o Dostępności nałożą na sklepy internetowe działające na terenie UE obowiązek pełnej dostępności, co podkreśla znaczenie przestrzegania powyższych zasad.

Czy accessMate wystarczy do pełnej zgodności z WCAG?

accessMate to innowacyjne narzędzie wspierające wdrażanie dostępności cyfrowej. Dzięki swojej funkcjonalności może znacznie uprościć proces dostosowywania sklepów internetowych i stron WWW do wymogów WCAG. Warto jednak wiedzieć, jakie są jego możliwości, potencjalne ograniczenia i dlaczego istotne jest kompleksowe podejście do dostępności cyfrowej.

Zakres możliwości wtyczki

AccessMate oferuje szereg funkcji, które pomagają poprawić dostępność strony, takich jak:

• Automatyczne dostosowanie interfejsu użytkownika — narzędzie umożliwia szybkie wdrożenie opcji takich jak powiększanie tekstu, zmiana kontrastu czy możliwość nawigacji za pomocą klawiatury.
• Skalowalność i łatwa implementacja — wtyczka jest prosta w instalacji i może być używana na większości platform e-commerce (WooCommerce, PrestaShop, Magento, itp.) i CMS-ów (WordPress, Joomla itp.). Dodatkowo, accessMate może być wdrożona na każdej platformie lub stronie internetowej, która umożliwia integrację za pomocą kodu JavaScript. Dzięki temu jest to rozwiązanie uniwersalne, pasujące do szerokiego zakresu technologii i struktur stron internetowych.
• Zgodność z WCAG 2.2 — wtyczka została zaprojektowana zgodnie z aktualnymi standardami dostępności, co sprawia, że znacząco zwiększa dostępność strony.

Ograniczenia wtyczki

Chociaż accessMate to potężne narzędzie, samo w sobie może nie być wystarczające, aby zapewnić pełną zgodność z WCAG w każdym aspekcie. Oto dlaczego:

• automatyzacja vs. ręczna kontrola — narzędzia automatyczne mogą nie wykryć wszystkich problemów, szczególnie w zakresie użyteczności strony dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Przykładowo:
• poprawność opisów alternatywnych dla grafik — automaty może sprawdzić, czy atrybuty alt są obecne, ale nie oceni, czy ich treść jest odpowiednia i dostarcza pełnych informacji dla osób niewidomych,
• wdrożenie napisów do filmów — takie narzędzia nie mogą automatycznie stworzyć napisów do materiałów wideo. Tłumaczenie i transkrypcja treści wymagają ręcznej pracy, szczególnie gdy film zawiera niestandardowe terminy czy dialogi,
• poprawa struktury kodu HTML — wymaga to ręcznej optymalizacji, np. zapewnienia prawidłowej semantyki nagłówków (kolejność h1, h2 itd.), poprawnego oznaczania list i tabel czy stosowania odpowiednich atrybutów ARIA,
• dostosowanie elementów interaktywnych — na przykład naprawa formularzy, aby były dostępne za pomocą klawiatury, oraz zapewnienie odpowiednich oznaczeń dla przycisków i linków,
• specyficzne wymagania prawne — niektóre aspekty dostępności (np. publikacja deklaracji dostępności, testy z użytkownikami z niepełnosprawnościami) wykraczają poza możliwości techniczne wtyczki,
• dostosowanie treści dynamicznych — strony z wieloma dynamicznymi elementami, takimi jak moduły e-commerce, mogą wymagać bardziej szczegółowego podejścia do ich dostępności.

W związku z tym automatyzacja jest świetnym narzędziem wspierającym, ale zawsze powinna być uzupełniona ręczną kontrolą i interwencją specjalistów w celu zapewnienia pełnej zgodności i najlepszej możliwej użyteczności dla wszystkich użytkowników.

Dlaczego warto wybrać accessMate?

Jeśli szukasz szybkiego i efektywnego sposobu na poprawę dostępności swojej strony, accessMate to doskonałe rozwiązanie. Może być szczególnie przydatne dla firm, które dopiero zaczynają swoją przygodę z dostępnością. Więcej informacji o accessMate znajdziesz na stronie: https://ks.pl/accessmate.

Niech Twoja strona będzie nie tylko zgodna z przepisami, ale także przyjazna dla każdego użytkownika! 😊

Korzyści z wdrożenia dostępności

Poszerzenie bazy klientów

Dostępność cyfrowa umożliwia dotarcie do osób, które wcześniej mogły napotkać bariery w korzystaniu z Twojej strony. Szacuje się, że około 15% populacji to osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności – dostosowanie serwisu oznacza otwarcie się na tę grupę klientów, a także na osoby starsze i użytkowników korzystających z urządzeń mobilnych w trudnych warunkach (np. słabe oświetlenie).

Ułatwienie dostępu i poprawa użyteczności strony sprawiają, że klienci chętniej wracają, co przekłada się na ich lojalność. Kiedy użytkownicy czują się docenieni i wiedzą, że firma uwzględnia ich potrzeby, są bardziej skłonni do wielokrotnych zakupów i polecania marki znajomym.

Poprawa SEO i widoczności w wyszukiwarkach

Wytyczne WCAG i zasady SEO mają wiele punktów wspólnych. Na przykład:

• teksty alternatywne dla obrazów pomagają wyszukiwarkom lepiej zrozumieć zawartość strony;
• poprawna struktura nagłówków (h1, h2, h3) ułatwia zarówno użytkownikom, jak i botom wyszukiwarek odnalezienie najważniejszych informacji;
• dostępność dla urządzeń mobilnych to jeden z czynników rankingowych w Google.

Strony zoptymalizowane pod kątem dostępności częściej osiągają lepsze pozycje w wynikach wyszukiwania, ponieważ są bardziej czytelne dla algorytmów. Na przykład szybkie ładowanie strony, odpowiedni kontrast czy optymalizacja linków wewnętrznych mają wpływ na SEO.

Wprowadzenie dostępności to inwestycja, która przynosi efekty w dłuższej perspektywie. Lepsze SEO zwiększa ruch organiczny, a dostępność sprawia, że użytkownicy chętniej zostają na stronie, co przekłada się na niższy współczynnik odrzuceń i większą konwersję.

Wzmocnienie wizerunku marki

Firmy dostosowujące swoje serwisy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami są postrzegane jako bardziej odpowiedzialne i etyczne. Wdrażając dostępność cyfrową, pokazujesz, że dbasz o równe szanse dla wszystkich użytkowników, co buduje pozytywny obraz Twojej marki.

Dostępność to wyraz troski o klientów. Użytkownicy, którzy wiedzą, że firma inwestuje w ich komfort, mają większe zaufanie do marki, co przekłada się na ich zaangażowanie i lojalność.

Wdrażając dostępność cyfrową już teraz, możesz wyprzedzić konkurencję, która jeszcze nie dostosowała swoich stron do nadchodzących regulacji, takich jak Europejski Akt o Dostępności. Twoja firma zyskuje nie tylko przewagę prawną, ale także możliwość dotarcia do większej liczby klientów, co w szybko zmieniającym się środowisku e-commerce może być istotne.

Podstawowe zasady WCAG

Wytyczne WCAG opierają się na czterech podstawowych zasadach, które tworzą solidny fundament dla dostępności cyfrowej. Te zasady określają ogólne obszary, w których należy wprowadzać zmiany, aby zapewnić dostępność stron internetowych i aplikacji. Dla każdej z zasad określono szczegółowe kryteria sukcesu, które są konkretnymi, mierzalnymi wymaganiami dostępności. Spełnienie tych mierzalnych kryteriów sukcesu jest kluczowe, aby strona była zgodna z WCAG na poziomie A, AA lub AAA.

Od 28 czerwca 2025 roku, zgodnie z wymogami Europejskiego Aktu o Dostępności, wszystkie sklepy internetowe działające w Unii Europejskiej będą zobowiązane do spełnienia standardu WCAG 2.2 na poziomie AA. Poniżej znajdziesz opis zasad, które pomogą w osiągnięciu tego poziomu zgodności.

Zasada postrzegalności

Zasada postrzegalności opiera się na zapewnieniu, że wszyscy użytkownicy, niezależnie od ich możliwości sensorycznych, będą w stanie zrozumieć i odebrać treści prezentowane na stronie. Kluczowym elementem jest stosowanie alternatywnych tekstów dla treści nieliterowych, takich jak obrazy czy ikony, co umożliwia ich zrozumienie osobom niewidomym korzystającym z czytników ekranowych. Równie istotne jest użycie odpowiednich kontrastów kolorystycznych, które zwiększają czytelność tekstu i elementów interfejsu, szczególnie dla osób słabowidzących. W przypadku treści multimedialnych, takich jak audio i wideo, konieczne jest zapewnienie ich dostępności poprzez napisy, transkrypcje lub audiodeskrypcje, aby były zrozumiałe dla szerokiej grupy użytkowników.

Zasada funkcjonalności

Funkcjonalność oznacza, że użytkownicy muszą być w stanie skutecznie nawigować i korzystać ze strony. Nawigacja powinna być możliwa za pomocą samej klawiatury, co jest kluczowe dla osób z ograniczoną mobilnością lub korzystających z technologii wspomagających. Kolejnym ważnym aspektem jest unikanie treści, które mogą powodować ataki epilepsji, takich jak szybko migające elementy wizualne. Użytkownikom należy również zapewnić wystarczający czas na wykonanie zadań, na przykład wypełnianie formularzy czy podejmowanie decyzji, co eliminuje stresujące ograniczenia czasowe i sprawia, że strona jest bardziej przyjazna.

Zasada zrozumiałości

Zrozumiałość odnosi się do tego, aby treści i funkcje na stronie były łatwe do zrozumienia i przewidywalne w działaniu. Kluczowym elementem tej zasady jest stosowanie prostego i klarownego języka, który jest dostępny dla szerokiego grona użytkowników, w tym osób z trudnościami poznawczymi. Struktura tekstu powinna być logiczna, a długie akapity należy dzielić na krótsze, czytelniejsze sekcje.

Zasada zrozumiałości jest także ściśle związana z zasadami UX (User Experience), ponieważ przewidywalny i intuicyjny interfejs znacząco ułatwia użytkownikom korzystanie z serwisu. Menu, nawigacja i przyciski powinny działać zgodnie z oczekiwaniami użytkowników – na przykład, linki powinny mieć jasne i opisowe etykiety, a elementy klikalne powinny być odpowiednio widoczne i dostosowane do różnych urządzeń.

Dla poprawy zrozumiałości warto również zadbać o wskazówki wizualne i komunikaty, które informują użytkowników o stanie ich działań, takich jak błędy w formularzach czy potwierdzenia wysłania danych. Włączenie najlepszych praktyk UX pozwala nie tylko spełnić wymagania WCAG, ale także znacząco poprawić doświadczenia użytkowników na stronie.

Zasada kompatybilności (solidność)

Solidność dotyczy technicznych aspektów strony i jej kompatybilności z różnymi urządzeniami oraz technologiami wspomagającymi, takimi jak czytniki ekranu. Strona powinna być zgodna ze standardami HTML i CSS, co pozwala na jej poprawne wyświetlanie i działanie w różnych przeglądarkach. Ważnym elementem jest także weryfikacja semantyki kodu, dzięki której struktura strony jest logiczna i zrozumiała dla technologii wspomagających. Solidna strona to również taka, która może być bez przeszkód rozwijanać w przyszłości, bez ryzyka utraty dostępności.

Te cztery zasady WCAG stanowią fundament dostępności cyfrowej. Wdrożenie ich w sklepie internetowym nie tylko pozwala na zgodność z regulacjami prawnymi, ale także sprawia, że Twoja strona jest bardziej przyjazna, użyteczna i dostępna dla wszystkich użytkowników.

Najczęstsze błędy dostępności produktów cyfrowych

Wdrażanie dostępności w e-commerce to wielki krok w budowaniu inkluzywnego doświadczenia zakupowego. Przykłady dostępności w tej branży pokazują, jak można dostosować sklepy internetowe, aby spełniały potrzeby wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.

Intuicyjna nawigacja klawiaturą

W e-commerce nawigacja klawiaturą ma duże znaczenie dla użytkowników, którzy nie mogą korzystać z myszy. Na przykład w sklepie internetowym każdy element interfejsu – od menu nawigacyjnego, przez listy produktów, aż po formularze płatności – powinien być dostępny za pomocą klawisza Tab. Użytkownik musi mieć możliwość łatwego przemieszczania się między elementami strony i aktywowania przycisków za pomocą klawisza Enter lub Space.

Brak wskaźników fokusu

Użytkownicy korzystający z klawiatury muszą mieć możliwość łatwego zorientowania się, na którym elemencie strony znajduje się ich uwaga. Brak widocznych wskaźników fokusu, takich jak obramowanie czy podświetlenie aktywnego elementu, powoduje dezorientację i trudności w nawigacji. Wskaźnik fokusu powinien być zawsze widoczny, szczególnie na formularzach, linkach i przyciskach.

Odpowiednio opisane obrazy produktów

Zdjęcia produktów to najważniejsze element każdego sklepu internetowego, ale dla osób niewidomych czy słabowidzących równie ważne są opisy alternatywne (atrybut: alt). Opis ten powinien dostarczać istotnych informacji, na przykład: „Czarna skórzana torebka z dwiema kieszeniami i regulowanym paskiem”. Dzięki temu użytkownik korzystający z czytnika ekranu może dokładnie dowiedzieć się, jak wygląda produkt.

Wysoki kontrast kolorystyczny

E-commerce często wykorzystuje intensywne kolory w swoich projektach, ale kontrast między tekstem a tłem musi być wystarczający, aby był czytelny dla osób słabowidzących. Na przykład cena produktu na jasnym tle powinna mieć wystarczający kontrast kolorystyczny zgodny z WCAG (minimum 4.5:1 dla tekstu podstawowego).

Czytelne formularze zakupowe

Formularze w procesie zakupowym, takie jak dane dostawy czy płatności, muszą być intuicyjne i zrozumiałe. Każde pole formularza powinno być jasno opisane, na przykład „Imię i nazwisko”, zamiast samego „Imię”. Dodatkowo, błędy w formularzach powinny być wyraźnie komunikowane – na przykład „Pole e-mail jest wymagane” z wizualnym wyróżnieniem błędu.

Brak pomocy w uzupełnianiu pól formularzy

Formularze bez jasnych wskazówek lub informacji zwrotnych mogą być frustrujące dla użytkowników, zwłaszcza jeśli nie wiadomo, jakie dane należy wprowadzić lub w jakim formacie. Kluczowe jest, aby każde pole formularza miało szczegółowe instrukcje dotyczące oczekiwanych danych. Na przykład, jeśli pole wymaga wprowadzenia daty w określonym formacie, jak „DD-MM-RRRR”, to taka informacja powinna być widoczna obok pola.

Jeśli w formularzu wystąpi błąd, użytkownik powinien otrzymać dokładne wskazówki, które pole wymaga poprawy i jak to zrobić. Na przykład zamiast komunikatu „Błąd w polu” lepiej użyć: „Nieprawidłowy format adresu e-mail. Upewnij się, że zawiera znak @.”

Dobre formularze również zawierają przykłady wprowadzenia danych. Na przykład w polu numeru karty kredytowej można dodać przykład: „1234 5678 9012 3456.” Dzięki temu nawet osoby, które rzadko korzystają z technologii lub są mniej obeznane z danymi procedurami, mogą z łatwością zrozumieć, co jest wymagane.

Transkrypcje i napisy dla materiałów wideo

Wideo jest często wykorzystywane w e-commerce do prezentacji produktów, oferowanych usług oraz instrukcji obsługi. Każde takie wideo powinno zawierać napisy dla osób niesłyszących i transkrypcję tekstową. Jeśli wideo pokazuje istotne wizualne szczegóły, należy również dodać audiodeskrypcję, aby osoby niewidome mogły zrozumieć jego treść.

Automatyczne odtwarzanie

Automatyczne odtwarzanie wideo lub dźwięku może być dezorientujące, szczególnie dla osób z zaburzeniami sensorycznymi lub poznawczymi. Treści multimedialne, które uruchamiają się bez zgody użytkownika, mogą zakłócać nawigację i utrudniać korzystanie z innych funkcji strony. Wszystkie treści multimedialne powinny być domyślnie wstrzymane, a użytkownik powinien mieć pełną kontrolę nad ich odtwarzaniem za pomocą przycisków „Odtwórz” i „Pauza”.

Responsywny design i dostępność mobilna

Większość zakupów online odbywa się obecnie na urządzeniach mobilnych, dlatego sklepy muszą być w pełni responsywne. Przycisk „Dodaj do koszyka” powinien być łatwy do kliknięcia na ekranie dotykowym, a elementy interfejsu, takie jak menu rozwijane czy filtry, muszą być intuicyjne i dostępne na różnych urządzeniach.

Możliwość zmiany rozmiaru tekstu

Osoby słabowidzące często korzystają z opcji powiększenia tekstu w przeglądarce. Sklep internetowy powinien wspierać takie funkcje, umożliwiając zwiększenie rozmiaru tekstu bez zniekształcania układu strony czy utraty informacji.

Eliminacja migających elementów

Dynamiczne elementy, takie jak banery promocyjne, nie mogą migać z dużą częstotliwością, ponieważ powoduje to dyskomfort, a nawet może wywoływać ataki epilepsji. W przypadku elementów animowanych należy umożliwić ich zatrzymanie, na przykład przyciskiem „Zatrzymaj animację”.

Przewidywalność interfejsu

Każda interakcja w sklepie, od filtrowania produktów po finalizację zamówienia, musi być przewidywalna. Użytkownik powinien zawsze wiedzieć, co się stanie po kliknięciu przycisku. Na przykład przycisk „Kontynuuj” w koszyku powinien jasno prowadzić do kolejnego kroku, a nie do strony głównej.

Prosta struktura treści

Produkty w sklepie powinny być zorganizowane w sposób logiczny i łatwy do zrozumienia. Strona kategorii musi mieć spójną hierarchię nagłówków (h1, h2, h3), aby użytkownicy korzystający z czytników ekranu mogli łatwo przeskakiwać między sekcjami.

Niejasne teksty odnośników

Nieopisane lub ogólnikowe teksty linków, takie jak „Kliknij tutaj” czy „Więcej”, utrudniają użytkownikom zrozumienie ich celu. Czytniki ekranu często odczytują linki w oderwaniu od kontekstu, dlatego ich treść musi być jednoznaczna, np. „Przeczytaj regulamin zwrotów” zamiast „Więcej informacji”.

Powiadomienia o błędach i ich korekta

Jeśli podczas zakupów wystąpi błąd, użytkownik powinien otrzymać jasne powiadomienie o jego przyczynie. Na przykład: „Nie można sfinalizować zamówienia – kod pocztowy jest nieprawidłowy”. Takie komunikaty powinny wskazywać dokładne pole, w którym wystąpił błąd, i jak go poprawić.

Checklist - lista kontrolna dla właścicieli sklepów internetowych

Wytyczne WCAG są zbiorem szczegółowych kryteriów, które pomagają uczynić strony i sklepy internetowe dostępnymi dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. Oto najważniejsze aspekty, które właściciele sklepów internetowych powinni uwzględnić w swojej pracy:

Narzędzia do testowania dostępności stron WWW

Narzędzia automatyczne

Automatyczne narzędzia do testowania dostępności to świetny punkt wyjścia, szczególnie jeśli chcesz szybko zidentyfikować najczęstsze problemy na swojej stronie. Oto kilka popularnych narzędzi, które warto rozważyć:

• Lighthouse (https://developers.google.com/web/tools/lighthouse) — narzędzie wbudowane w przeglądarkę Google Chrome, które oferuje kompleksowy audyt dostępności, SEO i wydajności. Pozwala szybko ocenić zgodność strony z wytycznymi WCAG i otrzymać szczegółowe rekomendacje.
• W3C Validator (https://validator.w3.org/) — jest to oficjalne narzędzie World Wide Web Consortium (W3C), które analizuje poprawność kodu HTML i CSS na stronie. Nie jest to stricte narzędzie do testowania dostępności, ale poprawny, zgodny ze standardami kod to podstawa dla wielu aspektów WCAG. Walidator pomaga wykryć błędy techniczne, takie jak brakujące zamknięcia tagów czy nieprawidłowe atrybuty, które mogą wpłynąć na działanie technologii wspomagających, takich jak czytniki ekranu.
• WebAIM Contrast Checker (https://webaim.org/resources/contrastchecker/) jest jednym z najbardziej znanych i cenionych narzędzi do sprawdzania kontrastu kolorów na stronach internetowych. Jego główną zaletą jest prostota obsługi oraz precyzyjne wyniki zgodne z wytycznymi WCAG. WebAIM Contrast Checker pomaga ocenić, czy kontrast między tekstem a tłem spełnia wymagania WCAG 2.1 na poziomach A, AA lub AAA. Narzędzie jest szczególnie użyteczne dla projektantów i programistów, którzy chcą upewnić się, że ich wybory kolorystyczne są czytelne dla użytkowników, w tym osób z różnymi rodzajami upośledzenia wzroku.
• ARIA DevTools to specjalistyczna wtyczka do przeglądarek, która pomaga deweloperom ocenić implementację ARIA (Accessible Rich Internet Applications) na stronie internetowej. Jest to znane i użyteczne narzędzie, szczególnie w przypadku bardziej zaawansowanych wdrożeń dostępności.
• Axe (https://www.deque.com/axe/) — rozszerzenie do przeglądarek Chrome i Firefox. Axe analizuje stronę pod kątem dostępności i dostarcza szczegółowe raporty wraz z instrukcjami, jak naprawić błędy.
• Wave (https://wave.webaim.org/) — rozszerzenie przeglądarki oraz platforma online. Ocenia stronę w czasie rzeczywistym, wskazując problemy z dostępnością, takie jak brakujące alternatywy tekstowe czy niewystarczający kontrast.
• ARC Toolkit (https://www.tpgi.com/arc-toolkit/) — rozszerzenie Chrome, które oferuje dokładne analizy kodu HTML i umożliwia ręczne testowanie kluczowych elementów strony.
• Accessibility Insights (https://accessibilityinsights.io/) — narzędzie open-source od Microsoftu. Umożliwia szybkie audyty, a także oferuje funkcję krok po kroku do przeprowadzania manualnych testów zgodności z WCAG.

Testy manualne i z udziałem użytkowników

Jak przeprowadzić testy ręczne krok po kroku? Testy manualne polegają na sprawdzeniu dostępności strony za pomocą standardowych funkcji przeglądarki i technologii wspomagających. Oto przykładowy proces:

1. Sprawdź nawigację za pomocą klawiatury: Użyj klawisza Tab do przemieszczania się między elementami strony i Enter lub Space do aktywacji przycisków i linków.
2. Przetestuj obsługę czytników ekranu: Na przykład przy użyciu NVDA (https://www.nvaccess.org/) lub JAWS (https://www.freedomscientific.com/).
3. Zbadaj czytelność treści: Oceń kontrasty kolorów, poprawność nagłówków i dostępność formularzy.
4. Przetestuj dynamiczne elementy strony: Sprawdź rozwijane menu, okna modalne i inne interaktywne elementy.

Zaangażuj osoby z różnymi niepełnosprawnościami. Rzeczywiste testy użytkowników to najlepszy sposób na identyfikację problemów, których nie wykrywają narzędzia automatyczne. Użytkownicy z niepełnosprawnościami mogą wskazać trudności w korzystaniu z interfejsu, które nie są widoczne dla osób w pełni sprawnych.

Automatyczne narzędzia szybko identyfikują typowe błędy, ale manualne testy i testy użytkowników pozwalają odkryć bardziej subtelne problemy związane z użytecznością i dostępnością. Połączenie tych dwóch podejść daje najbardziej kompleksowy obraz.

Podsumowanie

Dlaczego jednorazowe działania nie wystarczą?

Dostępność cyfrowa to nie jednorazowy projekt, lecz dynamiczny proces, który wymaga stałego zaangażowania i monitorowania. Sklepy internetowe są z natury dynamiczne – regularnie wprowadzane są nowe treści, funkcje czy aktualizacje, które mogą nieświadomie naruszać standardy WCAG. Co więcej, same standardy dostępności również ewoluują, dostosowując się do zmieniających się technologii i potrzeb użytkowników. Na przykład, WCAG 2.2 i 3.0 wprowadzają nowe kryteria sukcesu, które wymagają ciągłego dostosowywania stron internetowych. Utrzymanie zgodności wymaga więc systematycznych audytów, testów i bieżącej optymalizacji.

Budowanie kultury dostępności w organizacji

Pełna dostępność cyfrowa to nie tylko zestaw technicznych wytycznych, które należy spełnić, ale także sposób myślenia i podejścia do projektowania usług cyfrowych. Dostępność produktów i usług powinna być integralną częścią kultury organizacji, a myślenie o niej powinno zaczynać się już na etapie tworzenia nowej strony lub sklepu internetowego. Włączenie standardów WCAG do procesu projektowania i rozwoju od samego początku pozwala uniknąć kosztownych poprawek w przyszłości i sprawia, że strona jest dostępna już w momencie uruchomienia.

Przykładem takiego podejścia może być projektowanie UX, które uwzględnia potrzeby użytkowników z niepełnosprawnościami, czy pisanie treści, które są zrozumiałe dla szerokiego grona odbiorców. Regularne szkolenia dla zespołów projektowych, programistycznych i contentowych pomagają budować świadomość i kompetencje niezbędne do utrzymania dostępności na każdym etapie rozwoju strony.

Wdrażanie dostępności w codziennych procesach organizacji to klucz do utrzymania zgodności z wytycznymi WCAG oraz zapewnienia pozytywnych doświadczeń użytkownikom w dłuższym okresie. Dzięki temu Twoja firma nie tylko spełnia wymogi prawne, ale także wyprzedza konkurencję, stając się liderem w obszarze inkluzywności i nowoczesnego podejścia do biznesu.

Każdy właściciel sklepu internetowego powinien już teraz podjąć działania na rzecz dostępności, zanim obowiązkowe regulacje wejdą w życie w czerwcu 2025 roku. Dostosowanie strony do standardów WCAG nie tylko spełnia wymogi prawne, ale także przynosi korzyści biznesowe, takie jak poszerzenie bazy klientów, poprawa SEO czy budowanie zaufania do marki. Skorzystanie z narzędzi takich jak nasza wtyczka WCAG accessMate może być pierwszym krokiem do uczynienia Twojej strony bardziej dostępną. Dzięki prostocie instalacji i szerokiemu zakresowi funkcji, accessMate pozwala na szybkie wprowadzenie kluczowych zmian i poprawę dostępności dla użytkowników z różnymi potrzebami.

Dostępność cyfrowa to szeroki temat, a dla pełnego zrozumienia wymagań warto zapoznać się z dodatkowymi materiałami i przewodnikami. Szczegółowe informacje na temat wytycznych WCAG można znaleźć na oficjalnej stronie W3C WAI. Dla polskich przedsiębiorców kluczowym źródłem wiedzy jest także strona rządowa poświęcona dostępności cyfrowej https://www.gov.pl/web/dostepnosc-cyfrowa. Dzięki tym zasobom możesz lepiej przygotować swój sklep internetowy na nadchodzące zmiany i uczynić go bardziej inkluzyjnym dla wszystkich użytkowników.

Wdrażanie dostępności to inwestycja, która przynosi wymierne korzyści. Zacznij już dziś, aby zapewnić sobie przewagę konkurencyjną i lepsze doświadczenia dla swoich klientów!